Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς

Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (ΙΑΠΕ) λειτουργεί από το 1994, ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου του Δήμου Καλαμαριάς. Σκοπός του φορέα είναι η συμβολή στη διάσωση, διατήρηση και διάδοση της ιστορίας των προσφύγων και στην ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας του προσφυγικού ελληνισμού στο σύνολό του.
Αντικείμενο ενδιαφέροντος του ΙΑΠΕ είναι κυρίως το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής (1922) και της Ανταλλαγής των Πληθυσμών (1923-24) από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Οι ερευνητικές προσπάθειες επίσης περιλαμβάνουν τον ελληνισμό της Ανατολικής Ρωμυλίας, καθώς και τον ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης, Ίμβρου και Τενέδου που εξαιρέθηκαν με τη Συνθήκη Ανταλλαγής των Πληθυσμών. Επίσης, περιλαμβάνει τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες μετά την τουρκική εισβολή το 1974 και κατοχή του 37% της Κύπρου, οπότε αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα. Ακόμη, τους Έλληνες μετανάστες και ομογενείς στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία, καθώς και τους ελληνικής καταγωγής πληθυσμούς από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Αλβανίας, που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα τις δεκαετίες 1990 και 2000.