Από Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων Βόλου σε Νίκη Βόλου

Η έλευση των προσφύγων και η ίδρυση προσφυγικών αθλητικών σωματείων άλλαξε το πρόσωπο του ελληνικού αθλητισμού. Τα προσφυγικά αθλητικά σωματεία, μέρος της οργάνωσης των προσφύγων αρχικά, έγιναν στην πορεία συστατικό στοιχείο της προσφυγικής ταυτότητας. Πανελληνίως σήμερα είναι γνωστά κυρίως τα μεγάλα προσφυγικά αστικά σωματεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. ΑΕΚ, Πανιώνιος, Απόλλων Αθηνών ή Σμύρνης, ΠΑΟΚ, Απόλλων Καλαμαριάς. Αλλά και μια ομάδα της Μαγνησίας. Η Νίκη Βόλου με έδρα τη Νέα Ιωνία. 

Ιδρύθηκε ως Γυμναστικός Σύλλογος Προσφύγων Βόλου τον Αύγουστο του 1924, σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημιουργία της Νέας Ιωνίας. Σκοπός του: «η διάδοσις και επέκτασις της γυμναστικής εις απάσας τα κοινωνικάς τάξεις των προσφύγων». Αρχικά ήταν γνωστή με το όνομα «Προσφυγική» και τα χρώματα της ήταν το κίτρινο και το μαύρο. Δύο χρόνια μετά, το σωματείο άλλαξε το όνομα του σε «Γυμναστικός Σύλλογος Η Νίκη» και τροποποίησε το καταστατικό με τρόπο τέτοιο ώστε να απαλειφθούν οι αναφορές στη λέξη πρόσφυγας. Το μαύρο και το κίτρινο έδωσαν τη θέση τους στο άσπρο και το μπλε. Οι κινήσεις αυτές την εποχή που έγιναν σκοπό είχαν την ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και την ουδετεροποίηση της όποιας διαφορετικότητάς τους. Ταυτόχρονα όμως η Νίκη άντλησε την υποστήριξη και τους αθλητές της σχεδόν αποκλειστικά από τη γειτονιά της Νέας Ιωνίας. Όσο κι αν ακούγεται κλισέ η Νίκη Βόλου έγινε συνώνυμη της Νέας Ιωνίας και συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς των προσφύγων κατοίκων της. 

Η Νίκη Βόλου ταυτίστηκε κυρίως με την ομάδα ποδοσφαίρου, αθλήματος και θεάματος που επικράτησε μαζικά από την εποχή του Μεσοπολέμου. Ο σύλλογος είχε τμήματα κολύμβησης και κλασικού αθλητισμού από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ενώ μεταπολεμικά απέκτησε τμήματα μπάσκετ, βόλεϊ και ποδηλασίας. Ήταν όμως το ποδόσφαιρο και οι επιτυχίες που είχε η Νίκη Βόλου σε πανελλήνιο επίπεδο που ενίσχυσαν την ενσωμάτωση της Νίκης στην προσφυγική ταυτότητα της Νέας Ιωνίας. Οι ποδοσφαιριστές της από την ίδρυσή της ομάδας μέχρι και πρόσφατα προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από τις γειτονιές της Νέας Ιωνίας. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καραηλιού, ποδοσφαιριστή της Νίκης που μίλησε στον Δημήτρη Καράγιωργο: «Η φουρνιά από το ΄58 μέχρι το ‘63 ήταν πολύ δυνατή. Τρομεροί παίκτες, παιδιά της Ν. Ιωνίας εκτός του Τζίνη που ήταν από τον Άνω Βόλο και τον λέγαμε ξένο. Η ομάδα κυριάρχησε από το τέλος της κατοχής και έπειτα στις τοπικές διοργανώσεις της Θεσσαλίας και έφτασε να αγωνίζεται στην Α΄ Εθνική την πενταετία 1961-1966. Η Νίκη Βόλου συνέχισε έκτοτε να παίζει στην Β΄ και την Γ΄ Εθνική για πολλά χρόνια. Το 2014 επανήλθε για μία χρονιά στην υψηλότερη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου».

Η Νίκη Βόλου είναι από τις λίγες ποδοσφαιρικές ομάδες που από αρκετά νωρίς είχε δικό της γήπεδο. Αρχικά ήταν το οικόπεδο που βρίσκεται δίπλα στο σημερινό γήπεδο της Νίκης, στη συμβολή της Μαιάνδρου με την οδό Ικάρων. Το οικόπεδο αγόρασε γύρω στα 1930 ο τότε πρόεδρος της Νίκης, Αγαμέμνων Μπακουλάκης, ο οποίος το παραχώρησε στην ομάδα με την αποπληρωμή σε δόσεις. Η Νίκη Βόλου δεν μπόρεσε να αποπληρώσει τις δόσεις και ο Μπακουλάκης στη συνέχεια το πούλησε. Το 1938 η ομάδα νοίκιασε από την Εθνική Τράπεζα ανταλλάξιμο οικόπεδο στο σημείο που βρίσκεται το σημερινό γήπεδο. Το οικόπεδο στη συνέχεια πέρασε μέσω δημοπρασίας στον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Καπνεργατών με σκοπό την ανέγερση κατοικιών για τα μέλη του. Η υπόθεση εξαγοράς του γηπέδου, που τότε ήταν το μοναδικό στο Βόλο, κράτησε πολλά χρόνια. Τελεσφόρησε το 1956 όταν η Νίκη Βόλου αγόρασε άλλο, ανταλλάξιμο οικόπεδο για να το παραχωρήσει στον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Καπνεργατών. Το γήπεδο, γνωστό ως Κλούβα λόγω της πολύ μικρής απόστασης των κερκίδων από τον αγωνιστικό χώρο, παραμένει στη θέση του επί της οδού Μαιάνδρου μέχρι σήμερα. 

Η Νίκη Βόλου ως σωματείο που ταυτίστηκε με την προσφυγική ταυτότητα αντιμετωπίστηκε συχνά εχθρικά από μερίδα ντόπιων φιλάθλων. Η ίδρυση του Ολυμπιακού Βόλου το 1937 δημιούργησε τον τοπικό αντίπαλο. Μια αντίθεση που χτίστηκε πάνω στα γνωστά δίπολα ντόπιοι-πρόσφυγες, δυνατοί-αδύνατοι, ευνοημένοι-ξεχασμένοι, πλούσιοι-φτωχοί. Μια αντίθεση που έπεσε συχνά στο επίπεδο όπως συνέβη και αλλού στο ελληνικό ποδόσφαιρο του οικονομικού παραγοντισμού και του εγκληματικού οπαδισμού. Μια αντίθεση τέλος που, όπως η προσφυγική και πολιτική ταυτότητα πολλών ομάδων στην Ελλάδα αλλάζει κρατώντας όμως στοιχεία της ιστορίας τους, διαμορφώνει μέχρι σήμερα αν και μάλλον όχι στον ίδιο βαθμό τη Νίκη Βόλου και κατ’ επέκταση τη Νέα Ιωνία.