Το προσφυγικό στρατόπεδο του Σκαραμαγκά

Το προσφυγικό στρατόπεδο στον Σκαραμαγκά αρχίζει να λειτουργεί το 2017 και λειτούργησε μέχρι το 2021. Ο  πληθυσμός κυμαίνονταν μεταξύ 2.500 κ 4.000 προσφύγων κυρίως αραβόφωνων από τη Συρία, το Κουρδιστάν και το Ιράκ. 

Αν η αεροφωτογραφία από το google maps παρουσιάζει το camp του Σκαραμαγκά σαν έναν χώρο ουδέτερο, αποστειρωμένο, τακτοποιημένο, με σειρές από κοντέινερ που ακολουθούν την ιπποδάμειο ρυμοτομία  όταν κάποιος/α περπατήσει μέσα στο καμπ έχει μάλλον την αίσθηση μιας ακατάστατης, φτωχής και φασαριόζικης πόλης που παλεύει να επιβιώσει. 

Τα ψυχρά και ουδέτερα κοντεινερ μεταμορφώνονται, μέσα από τον μόχθο των κατοίκων τους, σε σπίτια: δημιουργώντας εξωτερικό χώρο, αλλάζοντας τα έπιπλα, διακοσμώντας σύμφωνα με τις ανάγκες και το προσωπικό γούστο. Η μεταμόρφωση του κοντέινερ σε σπίτι, μια εργασία κυρίως γυναικεία, φαίνεται να αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική διαδικασία μέσα από την οποία, περισσότερο από το να φτιάχνουν ένα σπίτι, οι κάτοικοι του καμπ επιχειρούν να ξανα-χτίσουν μια σταθερότητα, να αποκτήσουν μια αίσθηση του ανήκειν, να ξανα-συγκροτήσουν μια “κανονικότητα” για αυτούς και τις οικογένειές τους.   

Ταυτόχρονα, δεκάδες μικρά μαγαζάκια ανοίγουν στο καμπ του Σκαραμαγκά. Τα υλικά που οι πρόσφυγες βρίσκουν στο καμπ -μεταλλικοί σκελετοί από τα κρεβάτια, κομμάτια πλαστικό ή ύφασμα, χαρτόκουτα  – ή αγοράζουν φτηνά στο κυριακάτικο παζάρι του Σχιστού, αποτελούν τα οικοδομικά υλικά με τα οποία τα μαγαζάκια αυτά κατασκευάζονται. Μίνι μάρκετ, κουρεία, ραφτάδικα, μπιλιαρδάδικα, μαγαζιά που σερβίρουν φαλάφελ και ναργιλέ λειτουργούν μέσα στο καμπ. Μαγαζάκια  άτυπα και αυτοσχέδια που καλύπτουν τις βασικές ανάγκες των κατοίκων ενώ αποτελούν και μια συμπληρωματική πηγή εισοδήματος για αυτούς/ες που τα στήνουν.

Εάν στη βιβλιογραφία συχνά το προσφυγικό καμπ παρουσιάζεται ως ένας χώρος κυρίαρχης εξουσίας και “γυμνής ζωής” ενώ οι πρόσφυγες μόνο ως παθητικά θύματα και ευάλωτοι, μέσα από μια εθνογραφική ματιά αναδεικνύονται όχι μόνο τα βάσανα ή οι δυσκολίες αλλά και οι πολλαπλές πρακτικές επιβίωσης που οι πρόσφυγες επιστρατεύουν για να ξανα-χτίσουν τη ζωή τους και τον χώρο που κατοικούν.