Skip to content

Main Navigation

100sources
  • EN
Αρχική
Πόλεις
ΒόλοςΘεσσαλονίκηΠειραιάςΧανιά
Το έργο

Το ερευνητικό έργο «100memories» εκκινώντας από την προσφυγική μετακίνηση του 1922-1924, αναμετράται με τις πολλαπλές μεταναστεύσεις που ακολούθησαν τα επόμενα 100 χρόνια έως τις μέρες μας. Η μελέτη του παρελθόντος και της μνήμης συναντά τον ψηφιακό κόσμο και διαμορφώνει νέες (αναλογικές, υβριδικές και ψηφιακές) αφηγήσεις.  Περισσότερα εδώ: https://100memories.gr/

Η πλατφόρμα

Η ψηφιακή πλατφόρμα 100sources αποτελεί ένα ψηφιακό αποθετήριο τεκμηρίωσης ενός αιώνα αφίξεων και αναχωρήσεων.

Αφηγήσεις

Ας σκεφτούμε τις πόλεις μας ως χώρους που υφαίνονται διαρκώς μέσα από τις διαδρομές, τις ιστορίες και τις εμπειρίες των κατοίκων τους, μέσα από συναντήσεις και συγκρούσεις, αποχωρισμούς και αφίξεις που πάντα αφήνουν ίχνη -περισσότερο ή λιγότερο- ορατά στον αστικό χώρο. Ξετυλίγοντας, αλλά και μπλέκοντας, αυτά τα νήματα μετακίνησης, κατοίκησης,  εργασίας και καθημερινής ζωής αφηγούμαστε πτυχές της ιστορίας των προσφυγικών γειτονιών. 

Βιβλιογραφία

Η βιβλιογραφία αφορά το σύνολο των ερευνητικών πτυχών που μελέτησε το έργο γύρω από την ιστορία της μετανάστευσης στην Ελλάδα.

Χάρτης

Στον χάρτη εντοπίζονται φορείς με αρχειακό υλικό που σχετίζεται με την ιστορία της προσφυγικής εγκατάστασης του 1922-24, συλλογικότητες και μνημεία.

Σενάρια

Διαβάστε τα εκπαιδευτικά σενάρια που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου.

100places

Επισκεφτείτε την πλατφόρμα 100places.gr

Επικοινωνία

Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιοδήποτε θέμα. [email protected]

H Πλατεία Μουσχουντή

Πόλη

Θεσσαλονίκη

Περίοδος Μετακίνησης

Μετανάστευση από Ανατολική Ευρώπη

Αφηγήσεις Πόλης

Κατοικία

Χρονολογία

20ος αιώνας

Ετικέτα

Εβραϊκή Κοινότητα
Εγκατάσταση
Λογοτεχνία/ Ποίηση/ Μουσική
Μνήμη

Κατηγορία

Δημόσιος Χώρος

Πλήρης Περιγραφή

Η πλατεία Μουσχουντή αποτελεί σημείο κλειδί στην πολεοδομική και ανθρωπογεωγραφική εξέλιξη της πόλης. Στην σημερινή γωνία Ολυμπιάδος 3 με Σαχίνη βρίσκονταν το σπίτι από το οποίο ξεκίνησε στις 17.00 το απόγευμα στις 18 Αυγούστου 1917 η φωτιά που έκαψε περίπου τα 2/3 της εντός των τειχών πόλης. Η πυρκαγιά μέσα σε 32 ώρες έκαψε 9.500 σπίτια σε έκταση 1.000 στρεμμάτων και άφησε άστεγα πάνω από 70.000 άτομα, κυρίως έπληξε την εβραϊκή κοινότητα της πόλης, σε μικρότερο βαθμό τη μουσουλμανική κοινότητα και ελάχιστα επηρεάστηκαν οι γειτονιές της χριστιανικής ελληνικής κοινότητας. Απέναντι από το σπίτι που ξεκίνησε η πυρκαγιά βρίσκονταν η κρήνη-βρύση Χορ χορ σου (κελαρυστό νερό), σήμερα δεν σώζεται.

Σήμερα, η πλατεία Μουσχουντή αποτελεί την είσοδο προς στο κέντρο της πόλης από τις περιοχές Συκιές, Νεάπολη και την δυτική Άνω Πόλη. Στην πλατεία συχνάζουν κάτοικοι της περιοχής με καταγωγή από ανατολική Ευρώπη και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης καθώς και νεοφερμένοι μετανάστες από τη Συρία και την βόρεια Αφρική. Συνοικιακά καταστήματα, αυτοσχέδια υπαίθρια καφενεία με τους κάτοικους να φέρνουν καρέκλες και τραπέζια, μπουγάδες στα μπαλκόνια των γκρίζων πολυκατοικιών, ορισμένα εναπομείναντα καστρόπληκτα κτίσματα στα βυζαντινά τείχη και κλειστά καταστήματα στο συγκρότημα της παλαιάς λαχανογοράς στο νότιο μέρος της πλατείας συνθέτουν ένα ιδιαίτερο κατωφλιακό σκηνικό – πέρασμα στο χώρο, στο χρόνο και στην ανθρωπογεωγραφία της πόλης.  


Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το όνομα της πλατείας αναφέρεται στον Νικόλαο Μουσχουντή (1906-1958), συνταγματάρχη της χωροφυλακής από το μεσοπόλεμο έως τη δεκαετία του ‘50. Ο Μουσχουντής ήταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα καθώς είχε έντονη αντικομουνιστική δράση, συμμετείχε στην καταστολή της εξέγερσης του Μάη του 1936, διεύθυνε την έρευνα της δολοφονίας του Αμερικάνου δημοσιογράφου Πολκ κατηγορώντας και βασανίζοντας άδικα τον δημοσιογράφο Γρηγόρη Στακτόπουλου για συνέργεια στη δολοφονία. Tαυτόχρονα την περίοδο της ναζιστικής κατοχής βοήθησε αρκετούς αντιστασιακούς να διαφύγουν, όμως την περίοδο του εμφυλίου ανέλαβε την εξάρθρωση της Μ.Λ.Α. (Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα) και της Ο.Π.Λ.Α. (Ομάδα Προστασίας Λαϊκής Αυτοάμυνας). Σε γενικές γραμμές ο Μουσχουντής ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην τοπική κοινωνία, ήταν λάτρης του ρεμπέτικου τραγουδιού, φημολογείται ότι είχε στο σπίτι του 5.000 δίσκους ρεμπέτικων, ήταν κουμπάρος του Τσιτσάνη και αρκετοί καλλιτέχνες της εποχής όπως οι Ηλίας Πετρόπουλος, Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Τσιτσάνης έχουν εκφραστεί με ιδιαίτερα θετικά σχόλια.



 

Βιβλιογραφία

Αλέκα Γερόλυμπου Καραδήμου, Η Ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την Πυρκαγιά του 1917. Ένα Ορόσημο στην Ιστορία της Πόλης και στην Ανάπτυξη της Ελληνικής Πολεοδομίας, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995

Ρ. Καϊάφας, Νικόλαος Μουσχουντής (1906-1958). Ο βιος και η δράση του δαιμόνιου αστυνομικού της Θεσσαλονίκης, Διπλωματική μεταπτυχιακή Εργασία, τμήμα ιστορίας και αρχαιολογίας, ΑΠΘ, 2006

 

 

footer-logo

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του έργου 100memories.gr.

Όροι χρήσης

Δομή Ιστοσελίδας

ΠΟΛΕΙΣ

  • Βόλος
  • Θεσσαλονίκη
  • Πειραιάς
  • Χανιά

ΣΕΛΙΔΕΣ

  • Βιβλιογραφία
  • Χάρτης
  • Τεκμήρια

Το ερευνητικό έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: Τ2ΕΔΚ-04827)

Manufactured by Sociality