H Πλατεία Μουσχουντή

Η πλατεία Μουσχουντή αποτελεί σημείο κλειδί στην πολεοδομική και ανθρωπογεωγραφική εξέλιξη της πόλης. Στην σημερινή γωνία Ολυμπιάδος 3 με Σαχίνη βρίσκονταν το σπίτι από το οποίο ξεκίνησε στις 17.00 το απόγευμα στις 18 Αυγούστου 1917 η φωτιά που έκαψε περίπου τα 2/3 της εντός των τειχών πόλης. Η πυρκαγιά μέσα σε 32 ώρες έκαψε 9.500 σπίτια σε έκταση 1.000 στρεμμάτων και άφησε άστεγα πάνω από 70.000 άτομα, κυρίως έπληξε την εβραϊκή κοινότητα της πόλης, σε μικρότερο βαθμό τη μουσουλμανική κοινότητα και ελάχιστα επηρεάστηκαν οι γειτονιές της χριστιανικής ελληνικής κοινότητας. Απέναντι από το σπίτι που ξεκίνησε η πυρκαγιά βρίσκονταν η κρήνη-βρύση Χορ χορ σου (κελαρυστό νερό), σήμερα δεν σώζεται.

Σήμερα, η πλατεία Μουσχουντή αποτελεί την είσοδο προς στο κέντρο της πόλης από τις περιοχές Συκιές, Νεάπολη και την δυτική Άνω Πόλη. Στην πλατεία συχνάζουν κάτοικοι της περιοχής με καταγωγή από ανατολική Ευρώπη και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης καθώς και νεοφερμένοι μετανάστες από τη Συρία και την βόρεια Αφρική. Συνοικιακά καταστήματα, αυτοσχέδια υπαίθρια καφενεία με τους κάτοικους να φέρνουν καρέκλες και τραπέζια, μπουγάδες στα μπαλκόνια των γκρίζων πολυκατοικιών, ορισμένα εναπομείναντα καστρόπληκτα κτίσματα στα βυζαντινά τείχη και κλειστά καταστήματα στο συγκρότημα της παλαιάς λαχανογοράς στο νότιο μέρος της πλατείας συνθέτουν ένα ιδιαίτερο κατωφλιακό σκηνικό – πέρασμα στο χώρο, στο χρόνο και στην ανθρωπογεωγραφία της πόλης.  

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το όνομα της πλατείας αναφέρεται στον Νικόλαο Μουσχουντή (1906-1958), συνταγματάρχη της χωροφυλακής από το μεσοπόλεμο έως τη δεκαετία του ‘50. Ο Μουσχουντής ήταν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα καθώς είχε έντονη αντικομουνιστική δράση, συμμετείχε στην καταστολή της εξέγερσης του Μάη του 1936, διεύθυνε την έρευνα της δολοφονίας του Αμερικάνου δημοσιογράφου Πολκ κατηγορώντας και βασανίζοντας άδικα τον δημοσιογράφο Γρηγόρη Στακτόπουλου για συνέργεια στη δολοφονία. Tαυτόχρονα την περίοδο της ναζιστικής κατοχής βοήθησε αρκετούς αντιστασιακούς να διαφύγουν, όμως την περίοδο του εμφυλίου ανέλαβε την εξάρθρωση της Μ.Λ.Α. (Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα) και της Ο.Π.Λ.Α. (Ομάδα Προστασίας Λαϊκής Αυτοάμυνας). Σε γενικές γραμμές ο Μουσχουντής ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην τοπική κοινωνία, ήταν λάτρης του ρεμπέτικου τραγουδιού, φημολογείται ότι είχε στο σπίτι του 5.000 δίσκους ρεμπέτικων, ήταν κουμπάρος του Τσιτσάνη και αρκετοί καλλιτέχνες της εποχής όπως οι Ηλίας Πετρόπουλος, Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Τσιτσάνης έχουν εκφραστεί με ιδιαίτερα θετικά σχόλια.