Μικροπωλητής από το Μπαγκλαντές στην Ολύμπου

«Εγώ, Ελλάδα έκανα πάρα πολλές δουλειές. Πρώτα έκανα χωράφι, από λίγα μεροκάματα. Από σταφύλι. Κι έμενα Άγιο Στέφανο, από Έλληνες μαζί, από εκεί παιδιά και γιαγιά, πολλά παιδιά. Αυτοί βοηθήσανε. Τότε δεν είχα χαρτιά και με πιάνει η αστυνομία ένα μήνα. Μετά σ’ αφήνουνε. Μετά ξανά. Κάθε χρόνο πιάνουνε. Και τελευταία έκανα δικαστήριο χαρτί. Και ξανά πιάσανε από Χρυσή Αυγή. Έκαναν φασαρία. Τότε τρίκυκλο αγοράσαμε. Άλλου φίλου όνομα. Τότε πήγαμε 4 μήνες κρατούμενοι. Και βάλαμε δικηγόρους από Αθήνα . Αυτή έκανε  τέσσερις μήνες μετά δώσανε ένα απόφαση και μετά, δύο εβδομάδες μετά, μου δώσανε κόκκινη κάρτα. Και μετά σκέφτηκα, δεν μένω Αθήνα, με τη Χρυσή Αυγή κι αυτά που έβλεπα και μετά ήρθαμε Θεσσαλονίκη. 2012. Μόλις μια εβδομάδα βγάλαμε άδεια εργασίας. Τότε, μόλις πήραμε κόκκινη κάρτα αυτά όλα κάναμε. ΑΦΜ, όλα κάναμε. Και Θεσσαλονίκη έμεινα γιατί Θεσσαλονίκη είναι ωραίος καιρός και ησυχία. Και αγοράσαμε τρίκυκλο ξανά. Δικό μου όνομα. Παλιά ήταν άλλου φίλου όνομα. Πήρανε Χρυσή Αυγή. Και τώρα αγοράσαμε τρίκυκλο, κάναμε δουλειά. Τώρα 2 μήνες… 3 μήνες πριν, που άδεια παραμονής πήραμε, βρήκαμε Κινέζους δουλειά, δουλέψαμε 6 ή 7-8 μήνες. Και τρίκυκλο, παλιατζής και μπογιατζής και αυτές τις δουλειές έκανα. Και πλακάκι και σίδερα μαζεύω και μεροκάματα πάω. Και αυτά από δουλειά. Και Κινέζους δουλέψαμε. Και τώρα, που πήγα χώρα, και ο Κινέζος έκοψε την ασφάλεια από ΙΚΑ, μου είπε «Πήρα άλλα παιδιά. Εσύ δυο μήνες λείπεις… δεν μπορώ δύο μήνες να περιμένω». Εγώ είπα «Εντάξει, ωραία». Τώρα, 12 μέρες, εδώ Ελλάδα ξανά γυρίσαμε να δω δουλειά. Ψάχνουμε τι δουλειά να κάνω. Και τρίκυκλο πουλήσαμε, γιατί φοβήθηκα (ακατάληπτο) δουλειά. Λέω «να δουλέψουμε». Και τώρα, πήρα άδεια παραμονής και μετά, τώρα, σταματήσαμε Ελλάδα. Τώρα, ξαναγυρίσαμε να δω τι να κάνουμε. Τι να κάνω τώρα; Θα προσπαθήσω.

Πότε ήρθατε στην Ελλάδα; Είχατε ξαναέρθει; 

Όχι. 2007 ήρθαμε. Δύο χρόνια έμενα έτσι. Δεν είχα χαρτιά, δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Πάω Αλλοδαπών. Πολλά παιδιά. Πεντακόσια παιδιά από Πέτρου Ράλλη. Πάω και όλη νύχτα περιμένω. Δεν μπορώ να πάω κοντά Αλλοδαπών που είναι γραφείο. Πολλά παιδιά στη σειρά. Και μετά, δύο χρόνια μετά, με πιάσανε από Σταυρό από Αθήνα. Ένα κέντρο. Αθήνα κέντρο. Και μετά με κρατήσανε, μετά ξανά έξω ένα μήνα. Μετά έκανα δικαστήριο χαρτί από 120 ευρώ. Όλα μαζί, 250 ευρώ πληρώσαμε. Πήγαμε χώρα, λεφτά, χρήματα, γιατί φοβάμαι. Χαρτιά και ήρθαμε. Πολλά λεφτά χαλάσαμε. Μετά, στην αρχή πήγα ξανά Άγιο Στέφανο. Εκεί έμενα πολλά χρόνια. Αυτά είναι.

Ήρθαμε στην Ελλάδα από Κωνσταντινούπολη. Και βάρκα 14 ώρες. Περίπου λέω, δεν θυμάμαι καλά. 14-15-16 ώρες. Θάλασσα όλη νύχτα. Ήρθαμε εδώ Αλεξανδρούπολη. Εδώ. Από εκεί. Και δεν ξέρω γιατί, εγώ έχω υπόλοιπα 4 αδέρφια και μπαμπά, μαμά. Μπαμπάς είναι… δουλέψανε Ντουμπάι. Και μετά μεγαλώσανε. Και η ηλικία. Και εγκεφαλικό. Όλα τα αδέρφια και η μαμά. Εγώ μόνο ένα παιδί. Θέλω να βοηθήσω, γιατί κορίτσια δεν μπορούν να δουλεύουνε από Μπανγκλαντές. Έτσι, κορίτσια είναι… απαγορεύεται. Και πρόβλημα. Και ο μπαμπάς είναι με εγκεφαλικό άρρωστος και είναι σαν παππούς. Όλα τα πράγματα κεφάλι πάνω. Και σκέφτηκα και παιδεύτηκα και προσπάθησα και δουλειά. Να ζήσω τη ζωή. Σκέφτηκα να πάω καλή μια χώρα. Να βοηθήσω μαμά, όλα. Ήρθαμε Ελλάδα. Έμενα πάρα πολύ χρόνο. Δουλεύω. Αν δουλεύω, βοηθάω. Αν δεν δουλεύω, λίγο να φάω. Περιμένω. Και ξανά θα προσπαθήσω. Αν έχω λεφτά, βοηθάω. Αν δεν έχω λεφτά, να βρω ένα ψωμί.

Ήθελες να έρθεις στην Ελλάδα ή ήθελες να πας κάπου αλλού;

Εγώ, απλά, πάρα πολλά χρόνια Ελλάδα. Περίμενα, γιατί λέω να πάρω… εγώ άκουσα παλιά, αν μείνω 5 χρόνια, κάποιοι, έβλεπα και χώρα, δίνουνε κάτι σαν διαβατήριο, κάτι σαν πολιτείας. Γι’ αυτό το λόγο λέω, δεν πάω πουθενά. Μιλάμε ελληνικά λίγο. Όχι καθαρά. Μιλάω και λίγο καταλαβαίνω. Και το ξέρω, η Ελλάδα πάντα γυρίσαμε. Και εκεί φίλους και γιαγιά και τι είναι αυτά; Όλοι οι Έλληνες μαζί μας είναι πάρα πολύ καλοί άνθρωποι. (ακατάληπτο). Είναι φίλος μας. Και λέω, δεν πάω αλλού. Να μένουμε. Περίμενα να βρω κάποιο χαρτί. Να συνεχίσουμε, να βρούμε ένα, άμα τα πέντε χρόνια τελείωναν, να βρούμε κάτι, ένα διαβατήριο, κάτι για να κάτσω εδώ. Μετά να σκεφτώ τι να κάνω. Τώρα βρήκαμε, σε λίγες μέρες, 2-3 μήνες, 4 μήνες, αυτήν την άδεια παραμονής. Για ανθρωπιστικούς λόγους. Όχι λέω αληθινά. Γιατί φάγαμε πολλά. Γιατί 4 μήνες το 2012 κρατούμενος και 2009 9 μέρες και ξανά 17 μέρες, ένα μήνα εκεί. Μόνο χαρτιά. Γιατί πάω Πέτρου Ράλλη. Δεν μπορώ, πολλά παιδιά. Όλη νύχτα ύπνο μετά Αστυνομία μετά, όλα τα παιδιά πίσω, μετά πίσω εγώ. Πάρα πολύ δύσκολα περάσαμε Ελλάδα. Και τώρα δεν θέλω να πάω πουθενά. Τώρα εγώ ζήτησα… εγώ θέλω τώρα, αν κρίνουνε κάτι χαρτιά καλά, αν δίνουνε διαβατήριο εδώ ελληνικό, αν είναι αυτό πιθανό, να σταματήσω εδώ ζωή. 

Ήρθες κατευθείαν στην Ελλάδα; 

Όχι, όχι. Ντουμπάι μια μέρα. Μόνο transit. Και από Ιράν και έτσι απλά ήρθα Τουρκία. Τώρα δεν θυμάμαι καλά. Γιατί ξέχασα. Πάρα πολλά χρόνια. Γιατί 7 χρόνια Ελλάδα, και από εκεί ένα χρόνο Ιράν. Δουλέψαμε το ξύλο. Ξυλουργός, ένα χρόνο δουλέψαμε. Και Τουρκία ήταν ένα μήνα. Δεν θυμάμαι καλά, αλλά έτσι είναι. Και Ελλάδα, πάρα πολλά χρόνια. Πολλά χρόνια Ελλάδα. 

Ελλάδα, εγώ, όλα τα χαρτιά έχω τώρα. ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, Άδεια Εργασίας. Και ΙΚΑ καρτέλα. Και τράπεζα ALPHA BANK, λογαριασμό και κάρτα ΑΤΜ. Και Εθνική. Και σπίτι. Και κλειδάριθμο. Και ηλεκτρονικό και φορολογικό και καθαριστή. Και τώρα έβγαλα ΟΑΕΔ κάρτα ανεργίας. Από άνεργος που έβγαλα. Και τρίκυκλο έχω. Παλιατζής. Και άδεια τρίκυκλο, όνομα. Και ασφάλεια πληρώνω. Και παλιά πληρώσαμε ALPHA BANK 50 ευρώ το χρόνο. Τώρα σταματήσαμε γιατί δεν έχω δουλειά. Παλιά, πολύ παλιά, παλιατζής τρίκυκλο. Αυτό είναι συνεργείο, έτσι, απλά βάζω πολύ καλά πράγματα. Αυτό είναι.

Πως ήταν η κατάσταση στο Μπαγκλαντές, όταν έφυγες από το Μπαγκλαντές;

Είναι χαμός. Δεν έχω δουλειά. Δεν μπορώ να βρω δουλειά. Και αν δουλεύω, δεν μπορώ να βοηθήσω αδέρφια. Θέλει παντρευτεί, αυτά, αυτά. Και μπαμπάς άρρωστος, εγκεφαλικό. Τώρα πέθανε ο μπαμπάς, ένα χρόνο. Δεν τον είδαμε, γιατί χαρτιά πήραμε 3-4 μήνες πριν. Λυπάμαι. Και μπαμπά. Παλιά ήταν χαμός. Και τώρα που πήγα, και ίδια χαμός. Πάρα πολύ. Και τώρα… παλιά ήτανε λίγο χαμός, αλλά τώρα πάρα πολύ χαμός. Γιατί, φοβάμαι, τώρα που πήγα, έμεινα 39 μέρες, 2 μέρες αεροδρόμιο, από Κωνσταντινούπολη πήγα εγώ, ήρθαμε ξανά Κωνσταντινούπολη, 2 μέρες για αεροδρόμιο. 3 μέρες. Για Κωνσταντινούπολη είναι 9 ώρες είναι transit είναι, περίμενα. Και Ντόχα είναι απεργία, 2 μέρες πριν ήρθαμε. Σπίτι έμεινα 35 μέρες. Και φοβάμαι. Σκέφτηκα, πόσο να φεύγω; Να τρέχουμε; Πόσο να φεύγω. Ο μπαμπάς θα πεθάνει και πολύ δεν μπορώ να κάτσω. Φοβάμαι. Πολύ φοβάμαι. Πόσο να τρέχω; Και δεν έχω δουλειά. Άλλο και… άλλο λέει αυτό, άλλο λέει αυτό, άλλο λέει αυτό. Λέω, που ήρθαμε; Άλλος λέει, εσύ μένεις Ευρώπη, τόσα χρόνια τι έκανες; Εγώ λέω, εγώ από εκεί δεν έχω ψωμί. Λίγο λίγο βοηθάω μαμά, μπαμπά. Αυτά. Κάποιο μήνα βοηθάω, κάποια χρόνια δεν βοήθησα. Έφαγα φυλακή 4 μήνες, κρατούμενος, αυτό, μόνο χαρτιά. Τι να κάνω εδώ; Φοβάμαι και ήρθαμε τώρα. Χαμός είναι από εκεί. Δεν είναι καλά. 

Τώρα Ελλάδα

Ναι. Ελλάδα βγάλαμε πολύ δύσκολα. Πληρώσαμε αίμα. Και βγάλαμε… αλλά δεν ξέρω αυτό το χαρτί τι καλό. Είναι ανθρωπιστικούς λόγους. Έδωσαν δύο χρόνια. Και Αλλοδαπών κατευθείαν μου έδωσε, όχι Περιφέρεια, Αλλοδαπών. Μ’ αυτό το χαρτί. Αυτό το χαρτί μου δώσαν εμένα. Αυτό το χαρτί: ανθρωπιστικούς λόγους.

Σκέφτηκα, σκέφτηκα, αλλά Ελλάδα, Ελλάδα. Δεν μπορώ να πάω πουθενά. Γιατί θέλει λεφτά. Κάτι χρήματα. Αυτά πολύ δύσκολα είναι. Πρέπει να πάω… θέλει 2-3 χιλιάδες ευρώ να πάω Ιταλία. Παιδιά πάνε. Αλλά εγώ δεν πήγα, γιατί βοηθάω τον μπαμπά, μαμά. Αυτό το πρόβλημα. Εγώ δεν έφυγα, γιατί θέλει κάτι λεφτά. 3000 ευρώ. Έτσι θέλει. 3000 ευρώ θέλει. Αλλά που να βρω 3000 ευρώ να πάω Ιταλία; Βάρκα και πράγμα. Και ξανά παράνομοι. Γι’ αυτό το λόγο δεν σκέφτηκα. Τώρα, μου είπαν έτσι, αυτό το χαρτί 2 χρόνια άδεια παραμονής στην Ελλάδα. Μου είπαν, έτσι μου είπαν εδώ, όπου θέλεις μπορείς να πας. Τώρα, πήγα χώρα, είδα μαμά, αδέρφια, όλους τους γνωστούς. Και τώρα σκέφτομαι… τώρα θέλω οδικό δίπλωμα εγώ. Θέλω 700-800 ευρώ. Ναι οδική δίπλωμα. Γιατί έχω παλιά, από Μπαγκλαντές, που έχω τίτλο, ήτανε… παίρναμε από παλιά. Και τώρα θέλω αυτό από Ελλάδα. Και θέλω με ελληνική γλώσσα που μιλάω ελληνικά και μπορώ να διαβάζω και γράφω, αλλά θέλω λίγο να πάω να βγάλω ένα certificate. Αυτά τα δύο θέλουμε αλλά υπόλοιπα χαρτιά εγώ έχω, Ελλάδα. Όλα τα χαρτιά έχω. Δεν έχω πρόβλημα. Μόνο οδική δίπλωμα και αυτό το χαρτί.

Μένω εδώ τώρα πολλά χρόνια περνάνε. Τώρα σαν.. είναι… λέω «παιδί είμαι από Μπαγκλαντές, γεννήθηκα, αλλά έμενα εδώ από 7 χρόνια. Τώρα ξέχασα όλον τον κόσμο. Κατάλαβες; Ξέχασα όλον τον κόσμο και σκέφτομαι να φύγω, αλλά η καρδιά λέει όχι. Κάτσε. Έτσι σταμάτα. Γι’ αυτόν το λόγο. Απλά εγώ θέλω εδώ, τώρα όλα τα χαρτιά είναι εντάξει. Μόνο 1η Σεπτεμβρίου έκανα αίτηση. Θέλω εγώ ταυτότητα. Θέλω.. κάτι θέλω εδώ… δώστε σ’ εμένα. Αν δίνουνε κάτι, κάποτε, να κάνω εγώ μαγαζί, τίποτα. Αν μπορέσω, να πάω σε άλλη χώρα να δουλέψω και να ξαναγυρίσω εδώ. Να δουλέψω και να ξαναγυρίσω εδώ. Ευρώπη. Εκεί Γερμανία, εκεί Ελβετία έχω φίλους. Αν είχα εδώ χαρτιά, ταυτότητα, μπορώ να πάω αλλού, να δουλέψουμε.

Πριν έρθεις στην Ελλάδα, πως φανταζόσουν, πως σκεφτόσουν ότι μπορεί να είναι η Ελλάδα; 

Παλιά, 1998, κάποια παιδιά, ένας αδερφός ήρθε από Ολλανδία, από Αγγλία. Από Ολλανδία, πήγε Αγγλία για δουλειά δύο χρόνια, μετά ήρθε Ολλανδία, δούλεψε. 1998. Ανοίξανε αλλοδαποί από immigrant, να δίνουνε άδεια παραμονής στην Ελλάδα. Δύο χρόνια. Σαν που πήρα εγώ τώρα. Άλλο. Αυτό είναι αυτοκόλλητο. Από διαβατήριο μέσα. Δύο χρόνια. Αυτό το παιδί, αφού πήρε χώρα βόλτα, τότε ακούσαμε Ελλάδα. Τότε ακούσαμε Ελλάδα. Μου είπανε από εκεί έχει δουλειά. Μπορείς να βοηθήσεις τον μπαμπά, μαμά, αδέρφια και αυτά. Αυτά τα ακούσαμε και σκέφτηκα τότε. Και αυτό το παιδί τώρα, 10 χρόνια χαρτί. 1998 ήρθε. Δύο χρόνια, δύο χρόνια, πέρασαν 10 χρόνια. Μετά, τώρα πήγε Γαλλία έφυγε. Είναι γυναίκα, όλοι μαζί Γαλλία, αλλά ήρθε εδώ. Χαρτιά εδώ. Όλα τα παιδιά, που πήγανε 5 παιδιά, Γαλλία δίνει… πήγανε σχολείο και κάποια χρήματα δίνει, σπίτι, είναι καλά. 

Που ήρθαμε, σκέφτηκα να πάω Ελλάδα, να βρω κάτι χαρτιά. Να βρω ένα διαβατήριο. Σκέφτηκα. Δεν σκέφτηκα αυτά τα χαρτιά. Να βρω ένα διαβατήριο από Ευρωπαϊκή, να μένω, να μπαίνω μέσα. Και μετά αν δουλέψω και βοηθήσω αδέρφια, αυτά, μετά να παντρευτώ, μετά να κάνουμε μια δουλειά, αυτά σκέφτηκα. Να δουλέψουμε και, ακούσαμε Σάββατο, Κυριακή είναι διακοπές, να κάνω διακοπές. Να δουλέψω. Να δουλέψω δέκα χρόνια, δεκαπέντε, όσα μπορώ. Έτσι σκέφτηκα, αλλά Ελλάδα ένα μήνα δουλειά, πέντε μήνες κάθεσαι. 

Υπήρχε κάτι που σου προκάλεσε έκπληξη, να πεις «πω, πω τι είναι αυτό εδώ; Δεν το είχα ξανασκεφτεί».

Τώρα, παλιά, σκεφτήκαμε πρώτα-πρώτα, 2007-2008. Τώρα, τώρα πήγα χώρα, αλλά, που μπήκα χώρα 35 μέρες, λέω «που ήρθαμε εδώ; Φοβάμαι. Δεν μπορώ να ύπνο. Ύπνο εδώ φοβάμαι. Ελλάδα εγώ σαν είναι χώρα μου τώρα. Που εδώ περνάω και δουλεύουμε και περνάω σαν χώρα. Δεν έχω φόβο Ελλάδα. Παλιά ήταν φόβος η Χρυσή Αυγή. Αυτά σταματήσανε από Αθήνα. Χρυσή Αυγή, από Αθήνα, ήταν 16 άτομα να θέλουν να σκοτώσουνε, αλλά ο Θεός είναι μαζί και Αστυνομία ήρθανε. Και Αστυνομία βοηθήσανε Χρυσή Αυγή, αλλά μετά δύο αστυνόμοι λίγο είναι καλό, αυτά μετά έκανα δικαστήριο, 4 μήνες μετά έβγαλε. Απλά, τώρα Θεσσαλονίκη που περνάω, σαν, όλη την Ελλάδα που περνάω, σαν χώρα. Φαίνεται χώρα. Εδώ είναι στο σπίτι μου. Εδώ δεν έχω το φόβο, δεν έχω τίποτα, κάτι». 

R. F., Θεσσαλονίκη 2014

Αρχείο Ελίνας Καπετανάκη