Στοά Καράσσο

Η Στοά Καράσσο είναι ένα από τα εμβληματικά σημεία του εργασιακού και βιοτεχνικού σύγχρονου ιστορικού χρόνου της Θεσσαλονίκης. Ενώνει με τη μορφή σχηματισμού Γ τις οδούς Βενιζέλου και Ερμού. Για την ακρίβεια, το τμήμα της στοάς που βλέπει προς την οδό Ερμού φέρει το όνομα Στοά Μακρίδη, ενώ το τμήμα με είσοδο επί της Βενιζέλου είναι η Στοά Καράσσο, η οποία χτίστηκε το 1923, κατεδαφίστηκε και δομήθηκε εκ νέου το 1959 με τη μορφή του έχει έως και σήμερα. 

Η Στοά Καράσσο αποτελεί ταυτόχρονα είσοδο πολυώροφης πολυκατοικίας, η οποία στέγαζε στο ισόγειο είδη ραπτικής και επιδιορθώσεων, ενώ στους ορόφους άνω της στοάς μπορούσε να εντοπίσει κανείς μικρά εργαστήρια για επιδιορθώσεις, εργασίες κατασκευής ρούχων με τη μέθοδο φασόν, φινιρίσματα ρούχων, κουμπιά-κουμπότρυπες. Μετά την οικονομική κρίση του 2010 πλέον λειτουργούσε μόνο ο πρώτος όροφος της πολυώροφης πολυκατοικίας, ενώ το 2021 ο χώρος άδειασε εντελώς ώστε να μετατραπεί σε ξενοδοχείο. Οι φωτογραφίες πάρθηκαν τον Ιανουάριο 2020, δηλαδή μερικούς μήνες πριν από την πλήρη εκκένωση του χώρου, όταν αυτός πια υπολειτουργούσε. Αξίζει να σημειωθεί πως παρά την πώληση και διαφοροποίηση της εφεξής χρήσης της Στοάς Καράσσο, η στοά Μακρίδη συνεχίζει την πρότερη εμπορική της λειτουργία.

Η ιστορική συγκυρία υπό την οποία δημιουργήθηκε η Στοά φέρεται ως ιδιαίτερα αποκαλυπτική όχι μόνο για τις εμπορικές συναλλαγές και διεργασίες της κατασκευής ρούχων που φιλοξένησε ως κτιριακή εγκατάσταση για σειρά δεκαετιών, αλλά και για τις πολιτισμικές τροπές και αλλαγές του εμπορικού και οικονομικού κόσμου της Θεσσαλονίκης. Η λειτουργία της εν λόγω κτιριακής κατασκευής ως στοάς με ορόφους και εμπορικά εργαστήρια και καταστήματα φέρεται να συνδέεται με τροπή του εμπορικού κόσμου στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Σύμφωνα με την Καραδήμου-Γερόλυμπου η πυρκαγιά του 1917, η οποία κατέστρεψε μεγάλο τμήμα του σημερινού ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, είχε ως αποτέλεσμα τον σχεδιασμό εκ νέου της κατεστραμμένης περιοχής προκειμένου για την αναδόμησή της. Έπειτα από το σχέδιο μελέτης του Hébrard για την αποκατάσταση από την πυρκαγιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης, η ευρύτερη περιοχή στην οποία εντοπίζεται η Στοά Καράσσο σχεδιάστηκε από τον ίδιο, με στόχο την βιώσιμη εμπορική επαναλειτουργία μικροκαταστημάτων και μικρών εργαστηρίων. Περάσματα ανάμεσα σε κτήρια, αίθριους χώρους και πλατείες θα ευνοούσαν την εμπορική ροή και τη λειτουργία των μικρών καταστημάτων γύρω από αγορές όπως πλησίον της πλατείας Άθωνος ή της αγοράς Βλάλη -δυτικά της πλατείας Αριστοτέλους. 

Πέραν των σχεδιασμένων καταστημάτων και περασμάτων ανάμεσα σε κτήρια και πλατείες από τον Hébrard, ένα «άτυπο» δίκτυο από μικρά εργαστήρια και καταστήματα αναδύθηκε σταδιακά και πλαισίωσε το κεντρικά σχεδιασμένο πλάνο της αγοράς που εντοπιζόταν στο δυτικό κέντρο της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό, τα ιδιότυπα περάσματα αυτού του νέου δικτύου των εμπορικών καταστημάτων συχνά ονομάστηκαν στοές. Συχνά επρόκειτο για εξωτερικές διόδους που ευνόησαν την ανάπτυξη εμπορικών διεργασιών εντός τους ή και για εσωτερικά περάσματα, ανάμεσα σε πολυκατοικίες και κτιριακά συγκροτήματα -όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται παραπάνω η στοά Καράσσο- Μακρίδη.