Κτίσμα που εφάπτεται στα τείχη

Το σπίτι αυτό  είναι ένα από τα «καστρόπληκτα» της οδού Επταπυργίου. Η λήψη της φωτογραφίας πραγματοποιήθηκε το 2000. Εκείνη την εποχή, πολλοί από τους ιδιοκτήτες των σπιτιών της οδού Επταπυργίου, αλλά και της γύρω περιοχής αποτελούσαν τη δεύτερη ή τρίτη γενιά προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Άνω Πόλης πριν, αλλά κυρίως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας για την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε το εικονιζόμενο κτίσμα  -για την ακρίβεια στη φωτογραφία αποτυπώνεται η είσοδος αυτού, ο ιδιοκτήτης του ανέφερε πως «Στο σπίτι ούτε ένα κεραμίδι δεν μπορώ να βάλω και όταν βρέχει βάζουμε εφτά λεκάνες εκεί που στάζει». Τα εφαπτόμενα στα Βυζαντινά τείχη κτίσματα της οδού Επταπυργίου συνδέθηκαν ιδιαίτερα με νομολογίες για την προστασία των Αρχαιοτήτων και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και με ρυθμίσεις περί επεμβατικών πρακτικών, χρήσεων ή και οριοθέτησης των αρχαιολογικών χώρων σε περιοχές που γειτνιάζουν σε ακίνητα μνημεία (ενδεικτικά αναφέρεται το Προεδρικό Διάταγμα -ΦΕΚ 27Δ/13.2.1986, αλλά και ο νέος αρχαιολογικός νόμος «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» -ΦΕΚ 153A/28-06-2002-).

Ήδη, στη μελέτη εργασίας Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης: Μορφολογία και κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Προτάσεις νέων κτισμάτων. Ειδικές μελέτες», τα αποτελέσματα της οποίας συμπεριλήφθηκαν στο Προεδρικό Διάταγμα -ΦΕΚ 313 Δ/31.5.1979, αναφέρεται ότι: 

«Ένα δίκτυο πεζοδρόμων, κάθετο προς τις ισοϋψείς του εδάφους, διευκολύνει την προσπέλαση της ροής των πεζών από την Κάτω Πόλη στα μνημεία της περιοχής και στα Βυζαντινά τείχη. Ο συλλεκτήριος πεζόδρομος, ο ενταγμένος στη ζώνη πρασίνου κατά μήκος των τειχών, που απέχει περίπου δέκα μέτρα από αυτά, συμβάλει θετικά στην παραπάνω διακίνηση των πεζών, ενθαρρύνει τον «αρχαιολογικό περίπατο» στην περιοχή και αξιοποιεί ουσιαστικά τις πολιτισμικές αξίες της περιοχής».

Τα προσφυγικά σπίτια της Άνω Πόλης μοιάζουν να αποτυπώνουν την ιστορική και κοινωνική συνθήκη μετακίνησης και νέας εγκατάστασης πολυάριθμου πληθυσμού στην εν λόγω περιοχή, ενώ  συνάμα αναδεικνύουν τις δαιδαλώδεις ροές της πολυνομίας στην περιοχή. Τα σπίτια μαρτυρούν αντινομίες που τίθενται σε κρατικό, νομοθετικό και κοινωνικό επίπεδο σχετικά με την κατοίκηση στην Άνω Πόλη και ταυτόχρονα μιλούν για τις διαδοχικές αναθεωρήσεις του ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής. 

Η φωτογραφία που συνοδεύει το κείμενο συνδέεται με αφηγήσεις και αγωνίες μικροϊδιοκτητών στην Άνω Πόλη κατά τις απαρχές της δεκαετίας 2000, οι οποίοι επιχειρούν να συντηρήσουν τις κατοικίες τους ώστε να παραμείνουν στην περιοχή, ενώ εκκρεμεί πλήθος προσφυγών και απαλλοτριώσεων, ταυτόχρονα με επιδιώξεις εργολάβων για χτίσιμο νέων κατοικιών και αντιπαροχή.