Άγιος Δημήτριος, σινέ Αίγλη, Αλατζά Ιμαρέτ

Μια φωτογραφία τραβηγμένη από αέρος το 1948. Σε πρώτο πλάνο ο ναός του Αγίου Δημητρίου, ανακατασκευασμένος 30 χρόνια μετά την πυρκαγιά του 1917. Στην αυλή του, πλήθος οικοδομικών υλικών και μια στεγασμένη φιάλη. Πάνω και δεξιά της εκκλησίας, στις οδούς Κασσάνδρου και Αγίου Νικολάου, σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αρκετά με σαχνισιά και μερικά πολύ χαμηλά οικήματα, παραπήγματα ίσως. Η Άνω Πόλη έφθανε τότε μέχρι την οδό Κασσάνδρου. Στην Αγίου Δημητρίου, ακριβώς κάτω από την εκκλησία, πολυκατοικίες.

Στην πάνω δεξιά γωνιά μια ακόμα φιάλη, που σήμερα δεν υπάρχει, στην αυλή του τζαμιού του Αλατζά Ιμαρέτ που διακρίνεται ελάχιστα. Στην περιοχή γεννήθηκε το 1902 ένας από τους πιο γνωστούς ποιητές και συγγραφείς της σύγχρονης Τουρκίας, ο Ναζίμ Χικμέτ. Ο Χικμέτ λόγω της κομμουνιστικής του ιδεολογίας διώχθηκε και  φυλακίστηκε από το τουρκικό κράτος και πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του εξόριστος. Προς το τέλος της ζωής έγραψε στο Βερολίνο το ποίημα «Αυτοβιογραφία», τους πρώτους στίχους του οποίου παραθέτουμε εδώ σε μετάφραση της Λάλε Αλατλί: 

Γεννήθηκα το 1902
σε μια πόλη που δεν γύρισα ποτέ
δεν μου αρέσει να γυρνάω πίσω
στα τρία μου εγγονός του πασά στο Χαλέπι
στα δεκαεννέα κομμουνιστής φοιτητής στη Μόσχα
στα σαράντα εννιά επισκέπτης στο Τσεκά Πάρτι πάλι στη Μόσχα
από τα δεκατέσσερά μου ποιητής

άλλος ξέρει ένα προς ένα τα φυτά, άλλος τα ψάρια,
εγώ τους χωρισμούς
άλλος μπορεί να πει απ’ έξω όλα τα ονόματα των άστρων,

εγώ των νοσταλγιών

Ακριβώς πάνω δεξιά από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται το Γενί Χαμάμ, οθωμανικό κτίσμα των τελών του 16ου αιώνα. Διπλό χαμάμ (ανδρικό και γυναικείο) που σταμάτησε να λειτουργεί ως τέτοιο στο μέσο της δεκαετίας του 1920. Έκτοτε το κτίριο λειτούργησε για πολλά χρόνια ως χειμερινός και θερινός κινηματογράφος με το όνομα Αίγλη. Η χειμερινή του αίθουσα έκλεισε το 1979 αλλά η θερινή συνέχισε μέχρι τη δεκαετία του 1990. Λειτούργησε ακόμα ως ταβέρνα με το όνομα Σεβίλλη καθώς και ως μουσική σκηνή με το όνομα Αίγλη-Γενί Χαμάμ. Σήμερα λειτουργεί ως καφέ και εστιατόριο.

 Η Αίγλη υπήρξε από τα πιο γνωστά σινεμά της περιοχής. Καθώς η πελατεία ήταν κυρίως ο προσφυγικός κόσμος της γειτονιάς στο σινεμά προβάλλονταν συχνά τουρκικές ταινίες τόσο την περίοδο του μεσοπολέμου όσο και τη δεκαετία του 1960 και του 1970. Η πιο γνωστή πρωταγωνίστρια της δεύτερης περιόδου, οι ταινίες της οποίας σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα, λεγόταν Χούλια Κοτσγιγίτ. 

Σε ένα ενδιαφέρον παιχνίδι της γεωγραφίας ακριβώς πάνω από το βυζαντινό και χριστιανικό σύμβολο της πόλης, την εκκλησία του πολιούχου της αγίου, μεσουράνησε για χρόνια ένα λαϊκό σινεμά που πιο πριν ήταν λουτρό μέσα στο οποίο παίχθηκαν τουρκικές ταινίες απευθυνόμενες στους ενορίτες της εκκλησίας πολλοί εκ των οποίων ήξεραν μόνο τουρκικά. Οι πολλαπλές ζωές της Αίγλης.