Η εκκλησία της Ευαγγελίστριας, η καρδιά του συνοικισμού της Νέας Ιωνίας

Ένα μόλις χρόνο μετά την πρώτη εγκατάσταση των προσφύγων στα Τετράγωνα, το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Παγασών αποφάσισε τον Δεκέμβριο του 1925, την ανέγερση ναού εντός του συνοικισμού της Νέας Ιωνίας, ύστερα από αίτημα των κατοίκων του. Η ανοικοδόμηση του ναού ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε με ταχύτατους ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό πως η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου όπως ονομάστηκε, είχε ήδη ανεγερθεί την άνοιξη του 1926, όταν το Μητροπολιτικό συμβούλιο Δημητριάδος ενέκρινε ως αυτοτελή την «πέραν του ποταμού Κραυσίδωνα» ενορία και ανεξάρτητη από υπόλοιπες ενορίες του Βόλου, αποτελούμενη από 711 οικογένειες προσφύγων.

Το αρχικό ποσό που πρόσφερε ο Δήμος από το αποθεματικό του κεφάλαιο, στάθηκε επαρκές για τους πρώτους μήνες εργασιών της εκκλησίας. Στην κατασκευή της συμμετείχαν πολλοί μικρασιάτες πρόσφυγες, χτίστες, εργάτες, μεταφορείς, ενώ ιδιαίτερα σημαντική ήταν η δωρεά εικόνων-οικογενειακών κειμηλίων, που είχαν φέρει οι πρόσφυγες από τους τόπους καταγωγής τους. Οι προσφορές αυτές των προσφύγων, είτε με τις δωρεές τους είτε με την προσωπική τους εργασία, συνέβαλαν στην ενδυνάμωση του αισθήματος του «ανήκειν» στον νέο τους τόπο, στην νέα τους ενορία. Πρόσφυγες ήταν και οι πρώτοι ιερείς που λειτούργησαν στο ναό. Η Ευαγγελίστρια κατάφερε να «ομογενοποιήσει» και να συμπεριλάβει κάτω από την ταυτότητα του ενορίτη, πρόσφυγες διαφορετικής καταγωγής και προέλευσης, γλώσσας και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης, από τον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας. 

Η εκκλησία αποτέλεσε τον πυρήνα της Νέας Ιωνίας, τον κοινό τόπο που έφερνε κοντά τους πρόσφυγες, όχι μόνο στις λειτουργίες και τις θρησκευτικές εορτές, αλλά και στα βασικά δημογραφικά συμβάντα (βαπτίσεις, γάμοι, θάνατοι). Το τεράστιο προαύλιο της Ευαγγελίστριας, σε αντιδιαστολή με τα μικρά προσφυγικά σπίτια και δωμάτια, ήταν η αυλή όλων των προσφύγων. Ήταν τόπος συνάντησης, βόλτας και παιχνιδιού, εκεί όπου κατέληγε ο κεντρικός δρόμος της Νέας Ιωνίας, το Φαρδύ.

Η αύξηση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες έκρινε απαραίτητη την ανέγερση μεγαλύτερης εκκλησίας, η οποία χτίστηκε στον ίδιο περίπου χώρο με την παλιά, στη θέση της οποίας χτίστηκε ένας μικρός βωμός στο σημείο όπου υπήρχε η Αγία Τράπεζα. Ο νέος μεγάλος ναός θεμελιώθηκε το 1949 και οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν σταδιακά έως το 1966. Η συνδρομή των ενοριτών προσφύγων υπήρξε πάλι καθοριστική, μέσα από εράνους και προσωπική εργασία χρόνων. Η Ευαγγελίστρια ξεχωρίζει με το ψηλό της καμπαναριό και το ρολόι της, το οποίο συνδεδεμένο με την καμπάνα, χτυπά, αναγγέλλοντας την ώρα στον συνοικισμό.  Σήμερα η Ευαγγελίστρια παραμένει το κέντρο της Νέας Ιωνίας.