Ο κύκλος των μετοχιών: τα Μετόχια Μουλά Χανούμ (πάνω και κάτω)

Στο δυτικό άκρο του χωριού Νεροκούρου, στο τέλος του κάμπου των Χανίων και στους πρόποδες του βουνού Μαλάξα, βρίσκονταν το Πάνω και το Κάτω Μετόχι Μουλά Χανούμ. Και τα δύο αυτά μετόχια δόθηκαν σε Μικρασιάτες πρόσφυγες μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Είναι ελάχιστα τα στοιχεία που σώζονται από τα μετόχια αυτά. Από το μεν Πάνω Μετόχι η οικία έχει κατεδαφιστεί. Εικάζει, όμως, κανείς ότι ήταν πολυτελής, μιας και τα διάσπαρτα σωζόμενα κατάλοιπα των εξωτερικών χώρων έχουν έναν τέτοιο χαρακτήρα: η κρήνη με τις μικρές λεοντοκεφαλές και η κλειστή υδατοδεξαμενή. Σώζονται, επίσης, κατάλοιπα από το χαμάμ.

Στο δε Κάτω Μετόχι σώζονται η βόρεια και η δυτική πύλη του συγκροτήματος. Μέσα στο μετόχι έχουν χτιστεί σύγχρονες κατοικίες, αλλά με στοιχεία του αρχικού κτίσματος. Σώζεται, επίσης, θολωτή κατασκευή που στέγαζε πηγάδι. Και τα δύο μετόχια υδροδοτούνταν από φυσική πηγή, με πέτρινο αυλάκι που δρομολογούσε τα νερά της προς το Μουλά Χανούμ. Στην πορεία αυτού του αυλακιού είχαν κατασκευαστεί μικρές θολωτές οπές, από τις οποίες έπαιρναν νερό οι κάτοικοι του χωριού.

Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν όσα σώζονται στα δύο αυτά μετόχια σήμερα. Η πρώτη φωτογραφία δείχνει τη βορεινή είσοδο του Κάτω Μουλά Χανούμ, τραβηγμένη από το εσωτερικό του μετοχιού. Είναι ορατή η διάνοιξη που έχει γίνει στην καμάρα για να χωράνε αυτοκίνητα. Στη δεύτερη και τρίτη φωτογραφία φαίνεται η δυτική πύλη και ο θόλος που στεγάζει το πηγάδι. Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν στο ερευνητικό έργο από τη φωτογράφο Στέλλα Μανιουδάκη. Στις επόμενες φωτογραφίες απεικονίζονται λεπτομέρειες υλικών υπολειμμάτων: πρώτα, η σωζόμενη κρήνη στο Πάνω Μουλά Χανούμ. Η γούρνα της γεμίζει με νερό το οποίο βρίσκει διέξοδο στις πολλές μικροσκοπικές λεοντοκεφαλές που αχνοφαίνονται. Κατόπιν, η θολωτή οπή στο πέτρινο αυλάκι που δρομολογούσε το νερό προς τα μετόχια.